Z Krzysztofem Miklaszewskim rozmawiali…
Krzysztof Miklaszewski z Kazikiem Hentschelem i Rolandem Toporem w galerii paryskiego kina Accattone – Paryż 1995
Pozdrowienia paryskie i życzenia urodzinowe w lipcu 1996 dla Krzysztofa Miklaszewskiego od Rolanda Topora
Jubileusz 40-lecia TVP Kraków. Od lewej: Krzysztof Miklaszewski, Krzysztof Konarzewski, Andrzej Zarycki, Stanisław Zajączkowski, Małgorzata Czerwińska-Miklaszewska
Przekonać widza
Niedawno otrzymał Pan już drugi raz doroczną nagrodę tygodnika „Ekran”. Tym razem jest to Złoty Ekran za najlepszy cykl programów z zakresu publicystyki kulturalnej. Ale warto przypomnieć, że Pana przygoda w telewizji zaczęła się od teatru.
Tak. Jako Kierownik Redakcji Literatury i Dramatu czyli Dyrektor Krakowskiego Teatru Telewizji rozpocząłem od roku 1973 realizację dwóch cykli programów, które uzupełniać miały spektakle teatru telewizji, a które przetrwały do dnia dzisiejszego. W pierwszym pokazuję aktorów pozawarszawskich. Cykl drugi – to prezentacja reżyserów teatralnych w pracy nad konkretnym spektaklem, nazwanym przeze mnie „Anatomia spektaklu”. Więcej: mimo, że Redakcja pod moim kierownictwem uzyskała sukces (Złoty Ekran 1973 za Teatr TV), dusza dziennikarza wzięła we mnie górę. Dlatego też, kiedy w Warszawie Janusz Rolicki utworzył Naczelną Redakcję Publicystyki Kulturalnej „zdradziłem” teatr.
Czytaj dalej50 „Twarzy Teatru” czyli Teatr Narodowy w ideale
Czy założenia, jakie miałeś w chwili startu udało ci się zrealizować?
Właściwie tak. Udało mi się to niemal w stu procentach głównie dlatego, że założenia były bardzo proste. Pierwsze brzmiało: pokazać szerokiej publiczności siłę polskiego aktorstwa poza uprzywilejowaną (przez film i TV) stolicą. Drugie: ukazać tajemnice i kulisy profesji, która cieszy się wysoką pozycją wśród innych zawodów. Chciałem pokazać też wysoki koszt osobisty uprawiania aktorskiego zawodu, musiałem wreszcie dać dowód wartości każdego z zapraszanych bohaterów.
Czytaj dalejNa tropach Schulza
Jest pan mistrzem dokumentalnego filmu – wywiadu. O co zatem by Pan sam siebie zapytał, żeby było niebanalnie, żeby ludzie chcieli przeczytać, o czym rozmawiamy.
Zapytałbym, skąd wziął się Schulz w moim życiu. Od razu też odpowiadam: przez przypadek. Na trzecim roku polonistyki wpadły mi w ręce Sklepy cynamonowe. I tak się zaczęło.
Jak dawno to było?
Do roku 1963 Schulz miał po wojnie dopiero jedno wydanie i moje odkrywanie go polegało min. na wizytach u dwóch panów – Jerzego Ficowskiego i Artura Sandauera. Każdy radził dobrze, żebym poszedł do drugiego.
Czytaj dalejPolski bestseller o rządzie londyńskim
Od dwóch lat wojażuje pan między Polską i Anglią. Jak to się stało, że zadomowił się pan właśnie w Wielkiej Brytanii?
Moje kontakty z Anglią trwają już wiele lat i mają bardzo rozmaity charakter. A więc – kontakty teatralne: po raz pierwszy przyjechałem tu z Cricot 2 w 1973 roku, potem w 1974, 77 i 82. Po wtóre – kontakty pedagogiczne: dwa lata temu gościłem na prywatne zaproszenie, już jako człowiek wolny – dość miałem podróżowania po antypodach z Cricot 2 – i właśnie wtedy zorganizowano mi moje pierwsze workshopy. Jestem tu już jako wykładowca i prowadzący warsztaty aktorskie – po raz siódmy. A po trzecie – moim dziadkiem był Józef Hieronim Retinger, którego nie muszę, zwłaszcza w Anglii, przedstawiać. Nazywano go tu „szarą eminencją Emigracji”; był bliskim współpracownikiem Sikorskiego – uczestniczył we wszystkich negocjacjach z Rosjanami – przyjacielem Churchilla, Eliota, jednym z pomysłodawców Wspólnoty Europejskiej, współorganizatorem konferencji haskiej w 1948 roku.
Czytaj dalejMinistrant Kantora, czyli dar Krzysztofa Miklaszewskiego
Nosisz na palcu sygnet… Z jakim herbem?
To Święty Krzysztof – mój protest przeciwko Watykanowi. W pewnym momencie zaczęto weryfikować świętych i Krzysztof został jako święty... zawieszony. A przecież tak wielu świętych jest mocno podejrzanych! Znam się na tym trochę, bo moją dziecinną pasją była ministrantura. Byłem jej fanatykiem, nie opuszczałem żadnej mszy od szóstej rano. Potem raptownie mi przeszło.
Czy praca z Kantorem była też rodzajem służenia do mszy?
Nie, on nigdy nie odprawiał mszy, to raczej były nieszpory, które mają luźną strukturę i czasem trudno się w nich połapać. Zupełnie jak w... kościele. Pamiętam wiele przypadków, kiedy księża przychodzili na nieszpory na kacu i mylili koniec z początkiem. Na nas, profesjonalnych ministrantach, spoczywał obowiązek ratowania sytuacji. Oczywiście, te skandale nie umykały uwagi dewotek, bo to też były profesjonalistki.
Czytaj dalejMiędzy Kantorem a teatrem
Witam Pana w kantorku krakowskiej Cricoteki. Przed nami Pańska nowa książka „Kantor od kuchni…”
Jest to jej drugie wydanie. I chociaż o popularności tej książki tytuł zadecydował tylko częściowo, on właśnie wywołał kilka wspaniałych nieporozumień. Na przykład jedna z internautek długo zabiegała u mnie o egzemplarz. Kiedy jednak dowiedziała się, że nie chodzi o unikatową książkę kucharską, natychmiast umilkła. Jestem więc dobrze przygotowany na czytelnicze reakcje (śmiech), zwłaszcza że drugie wydanie jest jeszcze bardziej wypieszczone i zadowolić powinno najbardziej wyrafinowane... smaki.
To już ósma Pańska książka o Kantorze. Od Kantora – mimo że minęło 21 lat od jego śmierci – nie może Pan uciec.
Moją książkę Spotkania z Tadeuszem Kantorem, która ukazała się drukiem także w Londynie, Nowym Jorku, Sydney i Mexico Ciudad, nieprzypadkowo zadedykowałem: „Pamięci mojej Matki, której zawdzięczam także i miłość do… Cricotu”.
Czytaj dalej