Życiorys artystyczny

KRZYSZTOF MIKLASZEWSKI
urodzony 30 maja 1944 roku w Krakowie
w rodzinie lekarskiej (Wiktor i Jadwiga)

Wykształcenie wyższe

Uniwersytet Jagielloński

  • Filologia polska (1966) – magister filologii polskiej
  • Historia sztuki (1970) – historyk sztuki

Wykształcenie zawodowe (dodatkowe)

  • Reżyser filmu dokumentalnego i oświatowego (1980) – uprawnienia po ukończeniu Studium Realizacji PWSTFi TV w Łodzi i zaliczeniu praktyki filmowej

Stypendia i staże zagraniczne

  • State Departament – Washington, USA, 1980
  • Staffordshire Polytechnic Departament of Humanities – Visiting Fellow, Wielka Brytania, 1990
  • BBC London, Wielka Brytania, 1991

Praca na uczelniach wyższych (Kraków)

Uniwersytet Jagielloński

  • Katedra Literatury Polskiej (1966–1971)
  • stażysta, asystent i doktorant prof. K. Wyki

Akademia Sztuk Pięknych
– st. wykładowca:

  • 1971–1974 – Studium Scenografii
  • 1980–1990 – Katedra Rysunku Animowanego

Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna
– st. wykładowca

  • 1974–1977 – Wydział Reżyserii Dramatu
  • 1983–1990 – Wydział Aktorski

Praca w teatrze

Kierownik literacki:

  • Teatru STU w Krakowie (1967–1971)
  • Państwowego Teatru Ludowego w Krakowie – Nowej Hucie (1971–1972)
  • Starego Teatru w Krakowie (1981–1982)
  • Teatru Rampa na Targówku w Warszawie (1997)

Kierownik artystyczny:

  • Studenckiego Teatrzyku Dramatycznego „Sowizdrzał” Kraków (1964–1965)
  • Studenckiego Teatru Dramatycznego UJ Kraków (1965–1967)
  • Teatru Rampa na Targówku Warszawa (1997–2002)

Praca w telewizji

1972–1991 – Ośrodek TVP Kraków:

  • Kierownik Redakcji Literatury i Dramatu
  • Dyrektor Krakowskiego Teatru TV (zdjęty w roku 1975 za adaptację Płatonowa Czechowa w Teatrze Telewizji)
  • Kierownik Redakcji Publicystyki Kulturalnej (zdjęty w stanie wojennym), a potem bez funkcji
  • reżyser TV
  • realizator
  • dziennikarz TV (komentator)

1991–2007 – Telewizja Polska S.A. Warszawa:

  • Kierownik Działu Publicystyki Kulturalnej Programu I
  • komentator w Zespole Programującym Publicystykę Kulturalną Programu I
  • komentator Agencji Publicystyki i Edukacji
  • komentator Agencji Produkcji Audycji Telewizyjnych,
  • członek Komisji Etyki TVP S.A. IV kadencji (2003–2005)
  • współpracownik i wykładowca Akademii Telewizyjnej TVP S.A. (2003–2005)
  • wykładowca i współwydawca kwartalnika „Za ekranem” (2003–2004), autor podręcznikowej broszury Wokół telewizyjnych form dokumentalnych, TVP Warszawa, 2004

Krzysztof Miklaszewski podczas pracy w montażowni TVP Kraków

Praca w prasie

  • „Kurier Akademicki” (1965–1967) – sekretarz redakcji
  • „Orientacja” (1967–1969) – członek kolegium
  • „Student” (1970–1972) – członek kolegium i felietonista teatralny i filmowy
  • „Dziennik Polski” (Kraków, 1966–2002) – recenzent teatralny (rubryka „Z TEATRU”), recenzent książkowy, felietonista (cykl „Teatr Życia” do 2002)
  • „Życie Literackie” (1966–1988) – recenzent teatralny, autor rubryki „Z TEATRU”, autor głośnych reportaży o: krzywdzie Stanisława Hadyny, twórcy Zespołu „ŚLĄSK”, argentyńskim milieu Gombrowicza i sytuacji w Izraelu w roku 1985
  • „Dziennik Polski” (Londyn 1988–2003) – felietonista, w tym cykl „Teatr Życia” (2000–2003)

Współpraca z periodykami teatralnymi „polskimi i zagranicznymi”

  • „Scena” (1966–1986)
  • „Teatr” (1977–1987)
  • „Le Theatre en Pologne” / „The Theatre in Poland”, Warszawa (1976–1996)
  • „Eonta”, Londyn (1990–1992)
  • „Jeruzalem Reviev”, Jerozolima (1999–2002)

Praca naukowa i dydaktyczna na uczelniach

  • Pionierskie prace nad strukturą prozy Bruno Schulza i Cypriana Kamila Norwida, a także studia nad teatrem Bolesława Leśmiana oraz prace teoretyczne dot. adaptacji teatralnej (UJ)
  • Prace nad teorią współczesnego montażu (ASP)
  • Działalność pedagogiczna w PWST Kraków (promotor 150 prac magisterskich), książki o aktorach (Trela, Stuhr) i teatrach (Teatr STU), antologia konkursowych wierszy o „Jaszczurowy Laur” (2 tomy)

Osiągnięcia w teatrze

  • Powołanie do życia na UJ – teatru publicystyczno-poetyckiego – STD UJ (1965), pracującego potem jako STD „Sowizdrzał” (1966–1967) w ramach Grupy Artystycznej „Sowzdrzał” Leszka A. Moczulskiego
  • Autorstwo scenariuszy teatralnych dwóch widowisk poetycko-publicystycznych Teatru STU Spadania (1970) i Sennika polskiego (1971) uznanych jako spektakle kultowe pokolenia Młodej Kultury (Nagroda Łódzkich Spotkań Teatralnych 1970)
  • Adaptacje sceniczne prozy dla Teatru STU (Karzeł Lagerkquista, Moja Córeczka Różewicza) nagrodzane na Festiwalach Teatrów Studenckich w Lublinie (1966) i Krakowie (1969)
  • Autorstwo widowiska poetycko-publicystycznego Przeszłość – to tylko dziś, tylko cokolwiek dalej – Grand Prix Festiwalu Teatrów Małych Form – Szczecin (1979), granego potem na deskach Starego Teatru w Krakowie pt. Głosy przeszłości
  • Reżyseria spektakli teatralnych:
  • TEATR RAMPA – Warszawa [Art Yasminy Rezy (1999), Skala Schaeffera (2001)]
  • AKADEMIA TEATRALNA STOWARZYSZENIA Gardzienice [Sceny z „Umarłej Klasy” (2001) – dyplom II Kursu]
  • TEATR MIST – Kraków [Aż do śmierci Amosa Oza (2002)]
  • TARNOWSKI TEATR IM. L. SOLSKIEGO [Sceny z „Umarłej Klasy” (2005) – w klasie szkolnej Tadeusza Kantora w I Liceum Ogólnokształcącym im. Brodzińskiego w Tarnowie; Moralność Pani Dulskiej według Gabrieli Zapolskiej (2007)]
  • Aktorstwo w Cricocie 2 – ok. 1000 spektakli w latach 1973–1987 w 5 spektaklach Kantora (Nadobnisie i koczkodany, Umarła Klasa, Wielopole, Wielopole, Gdzie są te śniegi niegdysiejsze?, Niech sczezną artyści!)
  • Praca pedagogiczna nad ćwiczeniami „Nowej Metody” od 1988:
  • Za granicą (Wielka Brytania – 37 college’ów, USA, Niemcy, Łotwa, Rosja, Meksyk, Włochy, Finlandia, Ukraina)
  • W Polsce (Kraków, Szczecin, Gardzienice, Kielce, Łódź, Warszawa, Rzeszów, Lublin, Tarnów)

Osiągnięcia w telewizji (TVP SA)

Krzysztof Miklaszewski przeprowadza wywiad z Jerzym Krasowskim (30-lecie krakowskiej PWST)Krzysztof Miklaszewski przeprowadza wywiad z rektorem Jerzym Krasowskim

  • Stworzenie podstaw profesjonalnych Krakowskiego Teatru Telewizji (1972–1974) – Złoty Ekran 1973
  • Autorstwo i produkcja dwóch telewizyjnych cykli:
  • „TWARZY TEATRU” (1973–1980) – 50 portretów tzw. aktorów prowincjonalnych – dziś: gwiazd pierwszej wielkości – Złoty Ekran 1977

oraz dwóch remake’ów powyższego cyklu:

  • „TWARZY TEATRU PO 20 LATACH” (1974–1975) – ośmiu portretów wybranych aktorów
  • „TWARZY TEATRU PO LATACH” (2005) – 22 zaktualizowanych sylwetek
  • „ANATOMII SPEKTAKLU” (1974–1984) – filmów dokumentalnych, ukazujących pracę nad spektaklem najwybitniejszych polskich reżyserów (Kantor, Swinarski, Wajda, Jarocki, Jasiński, Krasowski, Skuszanka, K. Braun, Mądzik, Staniewski)
  • Autorstwo i produkcja serii video-kaset monograficznych 8 wybitnych reżyserów lat 70. Artyści polskiego teatru (6 kaset wydanych)
  • Filmowo-telewizyjna dokumentacja twórczości Tadeusza Kantora (30 programów, w tym 10 filmów), w tym:
  • Autorstwo pierwszego polskiego filmu dokumentalnego o Kantorze i Teatrze Cricot 2 Szatnia Tadeusza Kantora (1974),
  • Adaptacje dla Teatru TV:
  • Bunt na „Caine” Hermana Wouka (1974)
  • Homer i Orchidea Tadeusza Gajcego (1974)
  • Płatonow Antoniego Czechowa (1975)
  • Pogarda Alberto Moravii (ten ostatni spektakl obdarzony doroczną Nagrodą Plebiscytu Publiczności 1975)
  • scenariusze telewizyjnych widowisk poetyckich:
  • Czas nienawistnie zakochany według wierszy Mieczysława Jastruna (1973) (współautor: Anna Lutosławska)
  • Przestępując granicę według wierszy Bolesława Taborskiego (1974)
  • Piekło Kobiet według twórczości Tadeusza Boya-Żeleńskiego (1986)
  • scenariusze Teatru Faktu
  • Cykl: PITAVAL POLSKI (współautor:Andrzej Germann)
  • Sprawa Janiny Borowskiej (1977)
  • Prawdziwe brylanty fałszywej hrabiny (1978)
  • Autorskie cykle telewizyjne inscenizowanych opowiesci wybitnych humanistów krakowskich (scenariusz i współrealizacja)
  • NIE OD RAZU KRAKÓW ZBUDOWANO (4 sfabularyzowane i inscenizowane gawędy prof. dr Karola Estreichera – juniora) (1974–1977)
  • TAJEMNICE KOSMOSU (6 „kosmicznych opowieści” doc. dr Kazimierza Kordylewskiego) (1974–1976)
  • NIEPOKOJE STANISŁAWA LEMA (1977–1979)
  • STANISŁAW HADYNA OPOWIADA (1973–1975)
  • NIEZWYKŁE OPOWIEŚCI STANISŁAWA HADYNY (1986–1988)
  • Reportaże i filmy, dokumentujące krajowe (Warszawskie Spotkania Teatralne, toruński „Kontakt”, lubelskie „Konfrontacje”) i międzynarodowe (Wrocław, Londyn, Edynburg), festiwale teatralne, reportaże i filmy dokumentalne, rekonstruujące polskie dzieje na Uchodźstwie (1987–1992), w tym m.in.:
  • Dwuczęściowa monografia Teatru Polskiego ZASP w Londynie – jedyny polski film dokumentalny o Vladku Sheybalu („Vladek”),
  • a przede wszystkim:
  • Cykl o Rządzie Polskim na Uchodźstwie (Włodarze londyńskiego Zamku) (1987–1990)
  • Cykl filmów i programów o kulturze żydowskiej w Polsce i na świecie (1989–2007)
  • Cykle reportaży interwencyjnych dotyczące afer w kulturze III Rzeczpospolitej (1992–1997)
  • Filmowe kulturalne portrety miast (Tarnów, Bielsko-Biała, Zielona Góra, Kłodzko Puławy) (1991–2001)
  • Cykl studyjnych programów publicystyczno-polemicznych (bohater atakowany w trzech rundach przez trzech „przeciwników”) NA CENZUROWANYM (1991–1992)

Osiągnięcia w filmie dokumentalnym poza TVP SA

  • Tryptyk dokumentalny Auschwitz (1995) na zamówienie i dla Muzeum Auschwitz-Birkenau, w którego sieci dystrybucyjnej w postaci kaset i DVD w czterech wersjach językowych pozostaje do dziś
  • Portrety polskich miast, realizowanych na zamówienie samorządów: Trzebinia, Kielce, Niepołomice (2000–2008)
  • Powołanie do życia i prowadzenie (od 1995 roku) Ogólnopolskiego Niezależnego Przeglądu Form Dokumentalnych NURT (1995 – Kraków, od 1996 Kielce)
  • Reżyseria serialu telewizyjnego dla TVN i Discovery Historia „Wielka Wojna na Wschodzie” (8 odcinków) (2008), istniejącego zarówno w nieustannej emisji Kanału Discovery Historia (do połowy 2011 ponad 100 telewizyjnych prezentacji) i w serii kaset DVD (2010–2011)
  • Realizacja (scenariusz i reżyseria) filmu dokumentalnego o recepcji sztuki T. Kantora w Europie w lat 20. po śmierci artysty tadeusz.kantor@europa.pl

Osiągnięcia w organizacji wystaw plastyczno-dokumentalnych poświęconych sztuce Tadeusza Kantora

Najważniejsze wystawy (organizacja, scenariusz):

  • 1981 – Idee Teatru Cricot 2
    wernisaż: 2 marca 1981 – Cricoteka – Kraków, ul. Kanonicza 5 [stara siedziba]
  • 2001 – Tadeusz Kantor: Na drodze do Teatru Śmierci
    wernisaż: 3 października 2001 – Teatr Wielki – Warszawa
  • 2002 – Nadobnisie i koczkodany w Teatrze Cricot 2
    wernisaż: 8 grudnia 2002 – Galeria „Krzysztofory” – Kraków
  • 2003 – Tadeusz Kantor (ze „śmietnika” Krzysztofa Miklaszewskiego)
    wernisaż: 3 października 2003 – Galeria „Wirydarz” – Lublin
  • 2004 – Idea Kantorowskiej podróży czyli Cricot 2 na scenach świata
    wernisaż: 15 października 2004 – Galeria Wojewódzkiego Domu Kultury – Łódź
  • 2005 – Czy Teatr Śmierci jeszcze żyje?
    wernisaż: 16 listopada 2005 – Galeria „Wirydarz” – Lublin
  • 2015 – Pokoik Pamięci o Tadeuszu Kantorze
    wernisaż: 24 listopada 2015 – foyer Małej Sceny Kieleckiego Centrum Kultury [XXI Festiwal Form Dokumentalnych NURT 2015]
  • 2016 – Pokoik Pamięci o Tadeuszu Kantorze
    wernisaż: 16 kwietnia 2016 – Teatr Mały – Tychy [ XLIII Tyskie Spotkania Teatralne]

Osiągnięcia w krytyce artystycznej

14 KSIĄŻEK W 21 WERSJACH (DRUGIE WYDANIA POLSKIE I WERSJE ZAGRANICZNE)

5 książek o Tadeuszu Kantorze, jego życiu i twórczości:

  • Spotkania z Tadeuszem Kantorem
  • 2 wydania polskie:
    – Kraków 1989, wyd. KAW
    – Kraków 1992 (II wersja), wyd. TKECH
  • 5 zagranicznych wersji tej książki:Encuentros con Tadeusz Kantor
    – Mexico 2001, wyd. Conjunciones. Conaculta
    – Bogota 2016, wyd. Festival of Theatre

    Encounters with Tadeusz Kantor
    – 2002 – wyd. Routledge Harwood – London and New York (oprawa twarda)
    – 2005 (oprawa miękka)

    – w języku chińskim [mandarin]
    wyd. CAD, Pekin 2015

  • Moi, Tadeusz Kantor
    Paris 2001, wyd. K-Films Editiones
  • Kantor od kuchni
    dwa wydania w języku polskim:
    – Warszawa 2003, wyd. Twój Styl
    – Warszawa 2011 (wydanie poszerzone), wyd. Państowy Instytut Wydawniczy (PIW)
  • Tadeusz Kantor. Między śmietnikiem a wiecznością
    Warszawa 2007, wyd. Państwowy Instytut Wydawniczy (PIW)
  • Światowy żywot „Umarłej Klasy”
    Kraków 2022, wyd. Małgorzata Czerwińska

Suma twórczości teatralnej

  • Moje życie w teatrze
    Kraków 2019, wyd. Fundacja „Urwany Film”

Książki o filmie dokumentalnym

  • podręcznik: Wokół telewizyjnych form dokumentalnych (Porządkujące impresje i komplikujące analizy)
    Warszawa 2004, wyd. TVP S.A. Biblioteka Akademii Telewizyjnej
  • monografia festiwalu: 15 lat z… Nurtem
    Kielce 2009, wyd. Kieleckie Centrum Kultury

Szkice literackie

  • „Distancia, Witoldo!” Czyli Gombrowicz oczyma argentyńskich przyjaciół
    Warszawa 2004, wyd. Twój Styl
  • Zatracenie się w Schulzu (Historia pewnej fascynacji)
    Warszawa 2009, wyd. Państwowy Instytut Wydawniczy (PIW)

Książki 70 lat mieć to nie grzechBibliografia filmowych (niebieska) i literackich (brązowa) dokonań Krzysztofa Miklaszewskiego

Biografie aktorskie

  • Twarze teatru: Jerzy Stuhr
    Kraków 1981, wyd. KAW
  • Twarze teatru: Jerzy Trela
    Kraków 1985, wyd. KAW

Monografie zjawisk artystycznych

  • Konfraternia i bale. Niepodległościowe dziedzictwo Rusieckich
    Warszawa – Londyn – Kraków 2009, wyd. Małgorzata Czerwińska-Miklaszewska
  • Moja historia krakowskich „Jaszczurów”
    Kraków 2018, wyd. AFR „Pracownia Golem”

Osiągnięcia w publicystyce

Książki o politycznej transformacji kraju

  • o politykach uchodźstwa: Słowo prezydenta, Kraków 1990, wyd. dr Q
  • o przywódcy Solidarności: Lechu znaczy każdy, Kraków – Gdańsk 1990, wyd. dr Q

Więcej o książkach Krzysztofa Miklaszewskiego

Publicystyka

  • o kulturze i obyczajowości studenckiej (1964–1974)
  • artykuły, felietony, recenzje, eseje na łamach „ITD”, „Kuriera Akademickiego”, „Studenta”, „Politechnika”, „Orientacji”

[za te publikacje: nagrody i wyróżnienia z Wielką Nagrodą Festiwalu Studentów 1969 w tej kategorii]

Cykle felietonów obyczajowych o wspólnym tytule TEATR ŻYCIA

na łamach „Dziennika Polskiego” – Kraków oraz „Dziennika Polskiego i Dziennika Żołnierza” – Londyn

Nagrody festiwali filmowych

Międzynarodowych:

  • Nagroda L’ Ecole de Łódź – Paryż 2001 – nagroda specjalna środowiska filmowego i plastycznego,skupionego wokół Kina Studyjnego „Accattone” w Paryżu (za cykl filmów i wystaw, poświęconych sztuce Tadeusza Kantora)
  • Hollywood Eagle Documentary Award – Los Angeles 2008 – główna nagroda w kategorii filmu dokumentalnego Polish Film Festival (za film Apteka pod orłem – historię polskiej apteki w krakowskim getcie żydowskim i jej właściciela Tadeusza Pankiewicza, który uratował setki Żydów z getta krakowskiego

Ogólnopolskich:

  • Nagroda Specjalna Festiwalu Filmów o Sztuce – Zakopane 1987 – za film Ja, mistrz – portret psychologiczny Tadeusza Kantora, uchwyconego w ogniu awantur na próbach
  • Nagroda Publiczności Ogólnopolskiego Niezależnego Przeglądu Form Dokumentalnych „NURT” (Kraków) – 1995 (za film Oskar… Oscar – kontrowersyjna sylwetka Oskara Schindlera wykreowana przez pamięć jego pracowników)

Prestiżowe nagrody artystyczne (obok wymienionych)

Krzysztof Miklaszewski z kamerą

  • Złote Ekrany 1973, 1975
  • Nagroda Artystyczna m. Krakowa 1978
  • Nagrody Przewodniczącego Komitetu ds. Radia i Telewizji:
  • 1980 – za cykl biografii aktorskich „Twarze Teatru”
  • 1986 – za filmy i programy o T. Kantorze i jego sztuce
  • Nagrody Klubu Krytyki Teatralnej SDP:
  • 1973 – Nagroda im. E. Csato
  • 1977 – I Nagroda
  • Dyplom Honorowy i Medal „Pawie Pióro” (za programy TV o problemach rewaloryzacji Krakowa) – 1980
  • Złoty Laur za Mistrzostwo w Sztuce – 2011 (Nagroda Fundacji Kultury Polskiej)
  • Nominacja do Nagrody im. Dariusza Fikusa 2000
  • Nagroda „Pegaza” – Świętokrzyskie Wydarzenie Kulturalne 2003
  • Nagroda Miasta Kielce 2004

[ostatnie trzy wyróżnienia za koncepcję i organizację Ogólnopolskiego Niezależnego Przeglądu Form Dokumentalnych w Kielcach]

  • Nagroda Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej – 2012 (za całokształt twórczości w zakresie filmu)
  • Nagroda Honorowa im. Andrzeja Potoka za rok 2018 (za całokształt działalności kulturalnej w ruchu studenckim ZSP w II połowie lat 60.)

Najważniejsze odznaczenia (w kolejności)

  • Złota Odznaka ZSP
  • Zasłużony Działacz Kultury (2-krotnie)
  • Opiekun Miejsc Pamięci Narodowej
  • Medal Komisji Edukacji Narodowej
  • Złoty Krzyż Zasługi
  • Złoty Medal „Zasłużony Kulturze «Gloria Artis»”
  • Odznaka „Honoris Gratia” (Prezydenta m. Krakowa)
  • Medal „Polonia Minor” (nagroda samorządu województwa małopolskiego)

Członkowstwo stowarzyszeń

  • Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich
  • Stowarzyszenie Filmowców Polskich
  • Stowarzyszenie Pisarzy Polskich