Programy telewizyjne Przykłady programów zrealizowanych poza cyklami i filmami w czasie 4 dekad pracy w TVP (1971–2007)
Spośród zrealizowanych przeze mnie w ciągu 36 lat – ok. 400 nie-cyklicznych i nie „czysto filmowych” programów, ani też nie w pełni „inscenizowanych” (zob. zestawienie Cykle TV) chciałbym przypomnieć tylko... 15, a to ze względu na ich oryginalną formę i ich treści, wykraczające daleko poza obowiązujące w poszczególnych dziesięcioleciach telewizyjne „normy”. Zawsze bowiem starałem się być – przeciw i wtrącać swoje i tylko swoje „trzy grosze”.
Uczta Platońska profesora Krawczuka (1976)
Zrealizowana w formie starożytnej filozoficznej dysputy – rozmowa o przemijalności mocarstw politycznych w związku z tysięczną rocznicą upadku Cesarstwa Zachodnio-Rzymskiego [976 r. n.e.] inspirowana przez wybitnego znawcę antyku – prof. dr Aleksandra KRAWCZUKA, który do rozmowy, prowadzącej do ostatecznego wniosku, że „wszelkie imperia upaść muszą” zaprosił grono znakomitych uniwersyteckich kolegów – profesorów historii [Antoni Podraza], prawa [m.in. Stanisław Grodziski], filozofii [Władysław Stróżewski] i literatury [Jan Błoński], a także wybitnych artystów [Jerzy Nowosielski] i dziennikarzy [Zbigniew Święch i Maciej Szybist], biesiadujących w czasie wieczornej „popijawy twórczej” pośród „rzymskich” niewolników, tancerek i aktorów [Anna Halcewicz, Tadeusz Malak, Jerzy Nowak] w przestronnym hallu krakowskiego Muzeum Narodowego.
Obejrzyj program
Godzina z J.B (1977)
Odbiegająca od obowiązującego wzoru „przaśnej” prezentacji – sylwetka wrażliwego pisarza [Jerzego Broszkiewicza], który wszelkie swoje (w tym też: ideologiczne) wątpliwości usiłuje rozwiązać w kontrowersyjnej rozmowie z „samym sobą”. Stało się możliwe dzięki nowatorskiemu trickowi realizacyjnemu, ukazującego jednocześnie dwie – jakże różne – twarze twórcy: pisarza „zaangażowanego” i trzeźwego publicysty, krytycznie spoglądającego na otaczającą go rzeczywistość „komunistycznej szczęśliwości”.
Obejrzyj program
Komu – poezja (1978
Zmuszająca szacowne grono twórców [m.in. Adam Ważyk i Wisława Szymborska ] i krytyków [m.in. Artur Sandauer i Michał Sprusiński ] bardzo szeroka i kontrowersyjna prezentacja bardzo zróżnicowanych form poetyckiego zapisu, wcale nie przybliżającego tej formy odczuwania rzeczywistości szerokiemu odbiorcy.
Tadeusz Kantor: o kondycji aktora (1978)
Pierwsza, zaprzeczająca tonowi „uładzonej” dyskusji i „dobrotliwej” prezentacji – rozmowa studyjna z rewolucjonistą światowego teatru, bez żadnego „kamuflażu” przedstawiającego swoje kontrowersyjne poglądy szerokiej widowni, która już „zakosztowała” tej nowej wizji teatru w znanym w świecie „seansie dramatycznym” Kantora czyli w Umarłej Klasie.
Lata 80.
Lekarze – żołnierze (1985)
Budząca wiele kontrowersji próba dyskusyjnego zrozumienia sprzecznej w samym założeniu misji lekarza, uczestniczącego w wojnie, zobaczona w czterech obrazach poglądów wybitnych polskich medyków – humanistów (m.in. krakowskich profesorów: Juliana Aleksandrowicza i Józefa Bogusza – twórców zasad deontologii lekarskiej, a przecież bardzo aktywnych uczestników II wojny światowej).
Tadeusz Kantor: o powinnościach artysty (1986)
Próba sformułowania społecznych zadań awangardowego artysty przez twórcę, którego jego sztuka (po światowych sukcesach czterech spektakli: Umarłej Klasy, Wielopole, Wielopole, cricotage’u Gdzie są te niegdysiejsze śniegi i „rewii” Niech sczezną artyści) wyprowadziła go na światowy teatralny Parnas . Kantor – jednak – a dowodem tego kilka rozmów tego programu – ma świadomość, że bardzo „uniwersalną” siłę tego swojego nowego „kodeksu wymagań” zawdzięcza zarówno duchowi swojej „zapadłej” podbieszczadzkiej wsi Wielopola Skrzyńskiego, jak i atmosferze murów równie mocno „prowincjonalnej” atmosferze krakowskiej piwniczki przy ulicy Kanoniczej, gdzie nie tylko Mistrz „przycupnął” ze swoim ansamblem Cricotu-2, ale gdzie odbyła się rejestracja programu.
Obejrzyj program
25-lecie MW2 (1987)
Felieton wspomnieniowy o historii i znaczeniu w rozwoju polskiej muzyki (drugi po widowisku „2100 sekund z MW2” – zob. reprodukcja poniżej) założonego przez Adama Kaczyńskiego w roku 1962 krakowskiego zespołu Młodych Wykonawców Muzyki Współczesnej (stąd nazwa: MW2 = MWMW), złożonego z muzyków i aktorów, proponujących nieustannie na swoich koncertach wykonania, a często prawykonania wszystkich awangardowych muzycznych odkryć, często bulwersujących słuchaczy na całym świecie.
Obejrzyj program
Dwie ojczyzny Jerzego Kosińskiego (1989)
Przeplatana przykuwającymi uwagę spragnionej światowego kontaktu krakowskiej bohemy barwnymi opowieściami bohatera relacja z pobytu w Krakowie tego wybitnego intelektualisty polsko-żydowskiego, którego inteligencja i zmysł trafnej oceny rzeczywistości, to budujący nas jako polskich obywateli ponadczasowo przykład jedności duchowej dwóch narodów.
Obejrzyj program
Lata 90.
100 lat! (1991)
Unikatowy dokumentalny zapis wizyty Krzysztofa Miklaszewskiego w londyńskim mieszkaniu Edwarda hr. Raczyńskiego (1891–1993) – polskiego dyplomaty [ostatniego ambasadora II RP w Londynie], polityka emigracyjnego i pisarza, Prezydenta RP na Uchodźstwie. Zapis nie tylko niepowtarzalnej atmosfery domostwa, wypełnionego sztuką, ale i wyznania życiowego sędziwego polskiego patrioty w przeddzień 100-rocznicy Jego urodzin.
Obejrzyj program
Dwa spotkania z Janem Kottem (1992)
Pobudzająca nie w pełni „polskimi” wnioskami historycznymi pouczająca lekcja historii w czasie wędrówek naszego najwybitniejszego powojennego krytyka teatralnego po Warszawie i Krakowie – ośrodkach nowej myśli transpozycji kraju po roku 1989.
Rendez-Voux z „Przekrojem” (1995)
Wielogłosowy obraz krakowskiego tygodnika, który w czasie socrealistycznej pogardy dla świata, nie zaprzestał kontekstowej edukacji mieszkańców, oddzielonej od świata kratami „żelaznej kurtyny” Polski.
Chopin… sprywatyzowany (1996)
Wstrząsający swoją wymową reportaż interwencyjny, nicujący kulisy „prywatyzującego szwindlu”, jakim okazał się „prowincjonalny handelek” nowej władzy województwa kaliskiego. A że stał się jego przedmiotem piękny zespół parkowo-pałacowy książąt Radziwiłłów w Antoninie, który swoją pełną rewaloryzację zawdzięczał prywatnym składkom ze społecznej inicjatywy warszawskiego Towarzystwa Chopinowskiego, sojusznikiem w naszej walce przeciwko tej zbrodni stał sie niezastąpiony Jerzy Waldorff.
Zebranie założycielskie (1998)
Pouczający obraz biografii wybitnego artysty – Tadeusza Woźniaka, budującego wokół swojej aktorsko-piosenkarskiej rodziny unikatowe, bo w pełni wolne i całkowicie awangardowe środowisko muzycznej bohemy, nazywane prowokacyjnie „zebraniem założycielskim”.
Pierwsze 10-lecie XXI wieku
Alleluja, alleluja… (2000)
Unikatowy, bo wykorzystujący obraz niszczejących zabytków sakralnych Mazowsza, teatr poezji .W scenerii tych zaniedbanych mazowieckich kościółków i w otaczającym je plenerze, znakomici aktorzy scen warszawskich przypomnieli poetyckie strofy najlepszych polskich poetów, odtwarzające atmosferę Męki Pańskiej i Chrystusowego Zmartwychwstania.
Wielkanoc w… w Wielkanocy (2005)
Przepojony ekumenicznym obrazem świątecznego pojednania obraz społeczności pod-miechowskiej wsi (gminy: Gołcza), której ponad 600-letnia historia nakazuje dzisiejszym mieszkańcom kontynuację codziennej koegzystencji wyznawców różnych religii. Licząca dziś ok. 300 mieszkańców Wielkanoc była bowiem w renesansie siedzibą Arian, której potomkowie do dzisiaj ją zamieszkują i mają zwyczaj (podobnie: jak katolicy) przed-wielkanocnej kąpieli w cudownym leśnym źródle.
Starsza nie znaczy… gorsza (2006)
Przewrotny reportaż o kłopotach i kompleksach powracającej do „czasów świetności” najstarszej w Polsce kopalni soli w Bochni, której znaczenie i pozycję zachwiała światowa kariera siostrzanej – Wieliczki.
